Dlaczego odczuwamy ból głowy? Wielu z nas doświadcza bólów głowy, które odpowiedzialne są za pogorszenie samopoczucia oraz brak chęci do działania. Często sięgamy przez to po tabletki przeciwbólowe, które przynoszą nam chwilową ulgę. Warto jednak zastanowić się, dlaczego w ogóle boli nas głowa i co możemy z tym zrobić. W tym wpisie podzielę się wiedzą dotyczącą ogólnego problemu jakim są bóle głowy.
Czym jest ból głowy?
Ból głowy, jest subiektywnym odczuciem bólowym, który odczuwamy w obrębie naszej głowy. Ból ten, możemy odczuwać powierzchownie na skórze lub głęboko w czaszce. Dlaczego mowa o subiektywnych odczuciach bólowych, co to w ogóle znaczy? Sam ból jest przede wszystkim objawem jakiegoś problemu, dysfunkcji w ciele. Każda osoba ma inną czułość i wrażliwość na ból. Dlatego może go odczuwać w odmienny sposób lub z innym nasileniem. Dla jednych lekki ból głowy, okazuje się bardzo silnym bólem dla drugiej osoby. Jest to dość mocno zindywidualizowane odczucie, które zależy od naszego ogólnego stanu organizmu. Jeśli nie jesteśmy w naszej najlepszej formie i odczuwamy zmęczenie, osłabienie i dodatkowo jesteśmy pod wpływem silnego stresu, to samo wrażenie bólu może się zwiększać. Trudniej w takiej sytuacji znieść nam ból, który kiedyś mogliśmy tolerować.
Klasyfikacja bólów głowy
Występowanie bólów głowy może być spowodowane wieloma czynnikami. Często sam ból głowy jest jedynie objawem nierównowagi w naszym organizmie. Natomiast w celu ogólnego rozróżnienia bólów głowy, przyjmuje się podział na pierwotne i wtórne bóle głowy. O pierwotnych bólach głowy mówimy, gdy nie ma uchwytnego czynnika, który doprowadził do powstania problemu. Odwrotnie jest w przypadku wtórnych bóli, gdzie da się określić co spowodowało problem. Ważne jest, aby wiedzieć, że jest to jedynie umowny podział, ponieważ często problem zaczyna się stopniowo rozwijać i wynika z wielu rzeczy. Istnieje podział bólów głowy ze względu na czynniki, które prowadzą do bólu. Wyróżniamy bóle głowy takie jak:
- Migreny
- Szyjnopochodne bóle głowy
- Napięciowe bóle głowy
- Klasterowe bóle głowy
- Zatokowe bóle głowy
Odpowiedni wywiad terapeutyczny może od razu sugerować nam konkretny rodzaj bólów głowy. Weźmy na przykład pacjentkę, która w reakcji na zapach, silny dźwięk lub stres zaczyna odczuwać ból głowy. Może to świadczyć o występowaniu migren z aurą, gdzie czynnikiem wyzwalającym ból głowy jest silny zapach np. jakichś perfum. W drugim przypadku mamy pacjenta, który codziennie pracuje przed komputerem i odczuwa mocne napięcie mięśni karku. Po 7 godzinach pracy zaczyna odczuwać ból głowy. Obie sytuacje doprowadzają do bólu, natomiast są one spowodowane inną przyczyną.
Dlaczego boli nas głowa?
W chwili gdy odczuwamy dolegliwości bólowe nie zastanawiamy się co nas dokładnie boli. Nie jest to dla nas istotne, ponieważ chcemy jedynie pozbyć się bólu. Warto natomiast wiedzieć, że za ten ból nie jest odpowiedzialny bezpośrednio mózg. Nasz mózg sam w sobie nie jest unerwiony bólowo, czyli, nie posiada receptorów, które odpowiedzialne są za czucie bólu, dlatego nie może nas on bezpośrednio boleć. Za występowanie bólu odpowiedzialne są inne rzeczy w naszej głowie. Są to głownie struktury, które otaczają mózg jak nerwy, naczynia krwionośne oraz opona mózgowa. Opona mózgowa opowiada za ochronę naszego mózgu w jamie czaszki przed wstrząsami oraz stanowi barierę przed działaniem toksyn, bakterii i innych szkodliwych substancji. Natomiast zadaniem naczyń krwionośnych jest dostarczanie krwi i substancji odżywczych do mózgu, aby mógł sprawnie pracować. W chwili, gdy z tymi strukturami dzieje się coś nie dobrego, to może to prowadzić do bólów głowy.
Styl życia
W praktyce gabinetowej często problem bólów głowy nie jest tak prosty jak na papierze. Pacjenci zgłaszają bóle głowy, które występują u nich na przestrzeni kilku lat z różnym nasileniem. W takim przypadku trzeba wziąć pod uwagę dużo czynników, które mają na nas wpływ. Często objawy i przyczyny mogą się nakładać, tak więc efekt się kumuluje. Wśród nich możemy wyróżnić takie rzeczy jak:
- Stres- życie w ciągłym stresie, który prowadzi do napięcia całego ciała. Czujemy się wtedy spięci, a nasze głowy często wydają się nam, że są ściśnięte jak w imadle. Stres działa nie korzystnie na cały organizm doprowadzając do wielu zaburzeń. Warto zastanowić się czy ten czynnik, nie pogarsza naszego funkcjonowania.
- Sen- odpowiednie wysypianie się zapewnia naszemu organizmowi warunki do dobrej regeneracji całego ciała. Problemy ze snem wpływają na wiele rzeczy. Jedną z nich jest rytm dobowy, który pozwala nam na zachowanie prawidłowej równowagi hormonalnej. Zwróć uwagę na regularny sen o stałych porach i około 7-8 godzinach trwania. Jest to kluczowy czynnik dla naszego zdrowia.
- Nawodnienie- nasze ciało potrzebuje wody, aby wszystkie procesy w ciele zachodziły bez zakłóceń. Nasze komórki składają się z dużej ilości wody, dlatego potrzebują jej aby dobrze działać. Dbanie o odpowiednią ilość wody w ciągu dnia sprawi, że będziesz czuć się lepiej, a Twój mózg będzie lepiej nawodniony oraz dotleniony co poprawi jego pracę. Wyobraź sobie rośliny w twoim ogródku, które potrzebują wody do życia. Nie inaczej jest z twoim ciałem. Bez wody nasze ciało nie funkcjonuje prawidłowo.
- Odżywianie się- dostarczanie organizmowi pokarmów bogatych w substancje odżywcze, zapewnia ciału paliwa do dobrego działania. Spożywanie wysoko przetworzonych produktów może wzmagać procesy zapalne w naszym ciele. Tak samo jak spożywanie dużej ilości cukrów prostych np. słodyczy. Powoduje to, że mamy mniej energii, a nasz umysł gorzej pracuje. Tak samo jak dbasz o to, aby twój samochód miał dobre paliwo, zadbaj o dostarczenie dobrego paliwa dla Twojego ciała. Zadbaj o tę kwestię, a na pewno odczujesz różnicę.
Nie zwlekaj
Rozpoznajesz te dolegliwości?
Samodzielny masaż na rozładowanie stresu przed snem
Codzienne życie w stresie może powodować problemy z zasypianiem. Wysoki poziom kortyzolu, który wytwarza się w reakcji na stres, powoduje że mamy problem, aby spokojnie zasnąć. Często problem dotyka tych osób, które dużo myślą i zamartwiają się. Jeśli dotyczy to Ciebie to zapewne wiesz o czym mówię. Mogę zaproponować Ci samodzielny masaż przed snem, który potraktujesz jako formę autoterapii. Na zdjęciu zaznaczę 5 punktów na twarzy, które na chwilę przed zaśnięciem możesz masować. Masaż należy wykonać delikatnie, bez zbędnej siły. Za pomocą swoich palców wykonuj delikatne kuliste ruchy wokół wskazanych punktów. Jeden punkt masuj przez około minutę, chyba, że czujesz lekki ból. Wtedy możesz skupić się na tym miejscu przez dłuższy czas do momentu rozluźnienia. Po jednym razie możesz odczuwać niewielkie zmiany, natomiast pamiętaj, że regularne wykonywanie takiej czynności przyniesie lepsze korzyści.
Migreny- czym są?
Bóle głowy spowodowane migrenami są częstym zjawiskiem. Migrena to rodzaj silnego bólu głowy, który zazwyczaj występuje napadowo. Jej czas trwania wynosi od 4 do 72 godzin. Ból głowy przeważnie lokalizuje się jednostronnie jako silny, pulsacyjny ból np. za okiem. Przeważnie występują czynniki, które wyzwalają ten ból. Są nimi na przykład konkretne zapachy, ekspozycja na silne światło, hałas pogoda lub stres. Częściej dotykają kobiet niż mężczyzn. Do samych objawów towarzyszących zalicza się nudności, wymioty, światłowstręt, dźwiękowstręt oraz węchowstręt. Przyczyny migreny nie są do końca poznane, ale istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do występowania ataków migreny. Wśród nich znajdują się czynniki genetyczne, hormony, stres, zmiany w środowisku, niektóre pokarmy, brak snu i inne.
Migreny z aurą i bez aury
Osoby cierpiące na migreny z aurą są bardzo wyczulone na zbliżający się atak bólu głowy. Przed nadejściem epizodu bólu, odczuwają symptomy takie jak pogorszenie widzenia, plamki, mroczki przed oczami. Takie symptomy najczęściej pojawiają się na kilka godzin przed bólem. Często pacjenci w chwili, gdy przeczuwają, że nadchodzi ból stosują tabletki przeciwbólowe, które na tym etapie pomagają im zapobiec mocnym bólom. W przypadku migren bez aury pacjenci przeważnie nie odczuwają konkretnych symptomów, które mogą wskazywać na nadejście bólu. Występowanie aury przed migreną jest specyficznym objawem dla tego rodzaju bólów głowy. Pacjenci, którzy zmagają się z migrenami od kilku lat doskonale znają swój organizm i mogą przewidywać pojawienie się bólu.
Co nasila migreny?
Występowanie migren może być zależne od wielu czynników i od stylu naszego życia. Często migreny są efektem nierównowagi w organizmie. U kobiet najczęściej jest to nierównowaga hormonalna, która doprowadza do problemów w organizmie. Jeśli jako kobieta cierpisz na bolesne miesiączki lub są one nieregularne warto wykonać badania hormonalne i sprawdzić ich poziom. Oprócz nierównowagi hormonalnej warto wykonać podstawowe badania morfologiczne. Ważnym badaniem jest określenie poziomu witaminy D3, której braki mogą nasilać problemy z bólami głowy. Warto pamiętać, że styl życia wpływa na wymienione elementy. Ciągłe życie w pośpiechu i stresie niesie za sobą negatywny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Powoduje to problemy ze snem, trawieniem lub układem nerwowym. W konsekwencji może to nasilać nasze dolegliwości bólowe.
Napięciowe bóle głowy
Napięciowe bóle głowy są jednym z najbardziej powszechnych rodzajów bólu głowy. Są one spowodowane nadmiernym napięciem mięśni w obszarze naszej głowy i szyi. Na ten rodzaj bólów głowy cierpią najczęściej osoby z dużym napięciem w górnej części ciała. Dzieje się tak głównie przez charakter pracy jaką wykonują. Są to osoby pracujące przed komputerem przez długi okres czasu, które przebywają przeważnie w pozycji zgarbionej. Wzmaga to napięcie w obszarze szyi czy też głowy i zwiększa ryzyko wystąpienia tego typu bólu głowy.
Powoduje to powolne narastanie dolegliwości bólowych, które z czasem mogą się nasilać. W chwili, gdy nie dbamy o naszą ergonomię i postawę ciała podczas pracy, nasze mięśnie mogą ulegać chronicznemu napięciu. Wtedy problem utrzymuje się długotrwale do momentu aż czegoś z tym nie zrobimy. Nie jest to natomiast jedyna grupa zawodowa, która doświadcza zwiększonego napięcia w tym obszarze ciała. Pracownicy fizyczni, którzy stale wykonują powtarzalny rodzaj pracy lub przeciążają ten obszar ciała, także doświadczają tego problemu.
Jak rozpoznać napięciowe bóle głowy
Napięciowe bóle głowy są zazwyczaj opisywane jako tępe lub łagodne uczucie napięcia wokół głowy. Ból może być obecny obustronnie jak i jednostronnie. Chociaż napięciowe bóle głowy mogą być uciążliwe, to zazwyczaj nie są tak silne jak migreny. Ataki bólu mogą trwać od kilku godzin do kilku dni. W przeciwieństwie do migren, napięciowym bólom głowy zwykle nie towarzyszą objawy takie jak nudności, wymioty czy nadwrażliwość na światło i dźwięki. Natomiast niektóre czynniki, takie jak stres, niewłaściwa postawa, zmęczenie, czy napięcie mięśni, mogą przyczynić się do wystąpienia bólu głowy. Ten rodzaj bólów głowy stanowi główny obszar pracy fizjoterapeutów. Pacjenci cierpiący na ten problem potrzebują regularnej pracy, która obejmować będzie zmniejszanie napięcia mięśniowego, oraz wykonywanie zaleconych ćwiczeń.
Fizjoterapia w przypadku napięciowych bólów głowy
Fizjoterapeuci w przypadku napięciowych bólów głowy skupiają się na szczegółowym badaniu fizykalnym pacjenta. Badanie takie polega na ocenie, które rejony ciała odpowiadają głównie za ten problem. W tym akurat przypadku praca będzie opierać się na rozluźnieni mięśni głowy, szyi oraz karku. Oprócz tego ważne będzie wykonywanie ćwiczeń, aby utrzymać efekt terapii. Dodatkowo ważnym elementem procesu leczenia jest praca pacjenta w domu. Godzinna wizyta nie jest w stanie pozbyć się problemu. Do tego potrzebne są pewne zmiany w nawykach i sposobie życia. Warto wprowadzić zachowania takie jak dbanie o ergonomię w pracy, czyli o zachowanie odpowiedniego ustawienia szyi i głowy. W tym celu trzeba zwrócić uwagę na garbienie się, pochylanie głowy do przodu. Długotrwałe przebywanie w takich pozycjach pomimo regularnych wizyt u fizjoterapeuty może utrudniać pozbycia się bólów głowy. Dopiero połączenie pracy terapeuty w gabinecie z pracą pacjenta poza gabinetem przynosi dobre rezultaty.
Szyjnopochodne bóle głowy
Szyjnopochodne bóle głowy spowodowane są problemami w odcinku szyjnym kręgosłupa. Najczęściej są to zaburzenia w ruchomości tego odcinka, które mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Najczęściej są to efekty nadmiernego napięcia mięśni oraz ograniczenia ruchomości stawów kręgosłupa. Są to bardzo przenikające się problemy, ponieważ jedno może wynikać z drugiego. Zaburzenie ruchomości w tym odcinku powoduje, że niektóre mięśnie mogą wykazywać zwiększone napięcie, które może objawiać się bólem. Dodatkowo z naszego kręgosłupa wychodzą nerwy rdzeniowe, które zaopatrują czuciowo i ruchowo obszar głowy , szyi oraz całego kompleksu kończyny górnej. Pogorszenie pracy tego obszaru może powodować, że niektóre korzenie nerwowe mogą zostać podrażniane na skutek zmniejszenia się przestrzeni na drodze ich przebiegu. Taka sytuacja również może powodować występowanie bólu, który określa się jako promieniujący lub przeszywający. Dodatkowo kręgosłup szyjny może ulegać zwyrodnieniom, które wpływają na pracę tego obszaru ciała i również przyczyniać się do bólów głowy. Wszystkie wymienione czynniki, mogą występować jednocześnie lub wynikać jedno z drugiego. W tym celu ten temat potrzebuje szerszego rozwinięcia, które opiszę w następnym blogu.
Co robić, gdy boli głowa
Nieważne jaka jest przyczyna bólu głowy. Istnieje kilka złotych reguł, które sprawdzają się w przypadku każdego rodzaju bólu głowy. W chwili, gdy odczuwasz ból warto zadbać o odpowiednie nawodnienie. Często uzupełnienie płynów zmienia odczucia bólowe i problem może się zmniejszyć. Drugą rzeczą jest przewietrzenie głowy. Udaj się na krótki spacer na świeżym powietrzu, który dotleni twój umysł. W przypadku bólów głowy dobrze sprawdzają się pozycje przeciwbólowe. Możesz spróbować ułożyć się na podłodze i postarać się wyciągnąć głowę jak najbardziej od ciała i poleżeć w tej pozycji około 10 min. Aby poprawić natlenowanie mózgu i zmniejszyć ogólne napięcie ciała warto poświęcić kilka minut na spokojne ćwiczenia oddechowe. Są to oddechy angażujące nasz główny mięsień oddechowy, jakim jest przepona. Pacjenci z którymi pracuję na co dzień na pewno wiedzą o jakim ćwiczeniu mówię. Możesz je wykonywać na siedząco lub leżąco. Złap się za dolne żebra obiema rękami i postaraj się wykonywać powolne wdechy nosem i wydechy ustami. Postaraj się poczuć jak twoje żebra się rozszerzają i wypychają ręce do boków. Nagram o tym filmik na Instagramie więc zachęcam do obserwowania mojego profilu! Nie musisz wykonywać każdej z tych rzeczy, możesz zacząć od czynności, która najbardziej Ci pomaga. Natomiast chcę, abyś na pewno zadbał o odpowiednie nawodnienie. Ta jedna czynność jest kluczowa, aby przynosić sobie ulgę w bólu.
Nie zwlekaj
Rozpoznajesz te dolegliwości?
Rola fizjoterapii w bólach głowy
Problemy jakim są bóle głowy są bardzo złożoną dolegliwością. Wymagają odpowiedniej i szerokiej diagnostyki, która uwzględnia kilku specjalistów. Rola jaką odgrywa fizjoterapeuta jest zapewnienie pacjentowi pomocy w walce z bólem oraz pokierowanie do odpowiednich specjalistów, aby uzyskać jak najszerszą pomoc. Walka z bólem odbywa się za pomocą pracy w gabinecie za pomocą różnych metod i technik terapeutycznych. Natomiast rola ta poszerza się o pokazanie pacjentowi jak może dbać o swoje ciało tak, aby wystrzegać się czynników wyzwalających bóle głowy. Przede wszystkim są nimi dbanie ergonomię, nawodnienie, sen oraz aktywność ruchową. Zadbanie o te rzeczy znacząco może podnieść komfort pacjentów zmagającymi się z bólami głowy.
